Het heet niets voor niets “financiele markten”. Een markt is te omschrijven als iets waar vraag en aanbod worden gebalanceerd. Als het een seizoen flink geregend heeft, dan zijn de aardappelen duur omdat ze schaars zijn. Anderzijds, een prijs kan ook stijgen zonder een mislukte oogst, maar omdat er gewoon ontzettend veel vraag naar is.
Kortom, schaarste leidt tot hogere prijzen wat de roep om hogere lonen aanwakkert. Anderzijds, een tekort aan geschikt personeel leidt tot hogere salarissen die voor een hogere vraag naar produkten kan leiden. Kortom: inflatie. Geld wordt door stijgende prijzen steeds minder waard. Omgekeerd kan ook: deflatie. Het laatste wordt verondersteld zeer slecht te zijn voor de economie omdat consumenten aankopen uitstellen omdat de prijs de volgende dag lager kan zijn.
Kortom, als ik geld uitleen en dat na een tijd weer terug krijg, is het al minder waard geworden. Hiervoor wil ik een vergoeding, namelijk: rente. Bij een hoge inflatie wil ik een hoge rente, bij een lage neem ik genoegen met een lagere rente. Een hoge inflatie is niet goed, maar deflatie ook niet. De Centrale Banken probeert de inflatie te reguleren op ongeveer 2 % per jaar zonder grote sprongen daarin. Dit doen ze door het rentetarief waartegen ze geld uitlenen te reguleren. Dit heet de korte rente en alleen banken kunnen geld lenen tegen dit tarief. De rente voor langere tijd, bijvoorbeeld 10 jaar, wordt bepaald door de markt: De vraag en aanbod van geld. Geld om te investeren of om te consumeren.
Op de lange termijn zal de rente in het algemeen niet opwegen tegen de inflatie. Het is daarom in mijn ogen geen ongeoorloofde zelfverrijking. In series als Star Trek is het geld al afgeschaft. Zou dat een ideale wereld zijn? Ik denk het niet. Want geld zorgt voor concurrentie. Als ik bakker zou zijn en het niet meer zoveel zou uitmaken of ik 10 of 100 broden verkocht, hoef ik niet te zoeken naar de beste ingredienten of hoef ik niet in mijn bakkerij te investeren om een produktiecapaciteit te verhogen of om energiezuiniger te werken. Zou je geld afschaffen, dan zal er weinig concurrentie zijn en worden we lui.
Dit was economie les 1 ;-)